7. Pomnik Bojownikom o Polskość Śląska Opolskiego (opolska „Nike”) – Związek Polaków w Niemczech
27 sierpnia 1922 roku w Berlinie spotkali się przedstawiciele największych organizacji polskich w Niemczech, by powołać do życia związek reprezentujący wszystkich Polaków – obywateli Niemiec oraz polskie stowarzyszenia wobec władz niemieckich. Tak powstał Związek Polaków w Niemczech, z główną siedzibą w Berlinie, który dążył do zdobycia pełnych praw mniejszości narodowej dla Polaków i ich obrony we wszystkich dziedzinach życia społecznego.
Organizacyjnie Związek podzielony był na 5 dzielnic: Dzielnica I obejmowała Śląsk
(z siedzibą w Opolu), Dzielnica II – Berlin i środkowe Niemcy (Berlin), Dzielnica III – Westfalię i Nadrenię (Bochum), Dzielnica IV – Warmię, Mazury, Powiśle (Olsztyn), Dzielnica V – Pogranicze: Kaszuby, ziemię złotowską (Złotów).
Zebranie, na którym powołano Dzielnicę Śląską, odbyło się 18 lutego 1923 r. w Bytomiu
w hotelu Lomnitz. Pierwszym prezesem został Kazimierz Malczewski. Po nim, funkcję tę sprawowali: ks. Czesław Klimas, ks. Karol Koziołek, Franciszek Myśliwiec. Wiceprezesem przez cały okres istnienia Dzielnicy był Arka Bożek.
W roku 1932, na 10-lecie działalności organizacji, Związek przyjął Rodło jako symbol łączności Polaków z narodem. Rodło to biały znak graficzny, odzwierciedlający bieg Wisły
z zaznaczonym Krakowem, na czerwonym tle. Autorką grafiki była artystka Janina Kłopocka. Nazwę, która była kombinacją dwóch słów: ROdzina oraz goDŁO, zaproponował Jan Osmańczyk.
6 marca 1938 w Teatrze Ludowym w Berlinie rozpoczął się z inicjatywy Związku I Kongres Polaków w Niemczech. Przybyło ok. 5 tysięcy osób, a spotkanie stało się manifestacją narodową Polaków. W jego trakcie uchwalono „Pięć prawd Polaków”, które stanowiły podstawę ideową działalności Związku:
1. Jesteśmy Polakami
2. Wiara Ojców naszych jest wiarą naszych dzieci
3. Polak Polakowi bratem
4. Co dzień Polak Narodowi służy
5. Polska Matką naszą – nie wolno mówić o Matce źle
Związek został zdelegalizowany w lutym 1940 r. Represje dotknęły wielu członków, część z nich rozstrzelano, ok. 4 tysiące trafiło do obozów koncentracyjnych, głównie w Sachsenhausen, Dachau i Buchenwaldzie.
Ulotka informująca o pielgrzymce na Górę św. Anny [Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/2/97]
Karta sporządzona przez opolskie gestapo, dotycząca uczestnika I Kongresu Polaków w Niemczech w Berlinie [Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/56/3321]
Artykuł opublikowany w czasopiśmie „Młody Polak w Niemczech”, 1937 r., nr 12
[Ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego
Okładka czasopisma „Młody Polak w Niemczech [Ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego]
Okładka czasopisma „Młody Polak w Niemczech [Ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego]
Okładka czasopisma „Młody Polak w Niemczech [Ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego]
Okładka czasopisma „Młody Polak w Niemczech [Ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego]
Informacja o I Kongresie Polaków w Niemczech, opublikowana w czasopiśmie „Polak w Niemczech”, 1938 r., nr 2 [Ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego]
Okładka czasopisma „Zdrój”, 1929 r., nr 9 [Ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego]
Ogłoszenie opublikowane w czasopiśmie „Zdrój”, 1929 r., nr 2 [Ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Opolskiego]
Pieczęć Związku Polaków w Niemczech [Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/1191/2106]