AUGUSTYNA ŚWIDER

Zdjęcie to jedna z fotografii przechowywana w zasobie Archiwum Państwowego w Opolu dotycząca historii powstań śląskich. Przedstawia nagrobek Augustyna Świdra.

Augustyn Świder, pseud. A. Ś., Kuba z Jagód, Robotnik, Sfinks urodził się 16 sierpnia 1886 r. w Lipinach, zginął 2 lutego 1923 r. w Katowicach.

W wieku 14 lat rozpoczął pracę w Hucie Cynku w Lipinach. Był współzałożycielem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Lipinach. Zauważony przez Wojciecha Korfantego otrzymał stanowisko redaktora w czasopiśmie „Polak”. Brał udział w trzech powstaniach śląskich oraz w akcji plebiscytowej. W 1919 roku był komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej na Górnym Śląsku na miasto i powiat Bytom, pełnił również funkcję sekretarza Głównego Komitetu Opieki nad Uchodźcami w Sosnowcu, organizacji zajmującej się polską ludnością wysiedloną z niemieckiej części Śląska. W 1919 roku współredagował również w Sosnowcu „Powstańca”.

W latach 1920 – 1921 był redaktorem naczelnym pisma „Orędzie Sokole” wydawanego przez Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu. Pełnił on również funkcję redaktora wydania „Srebrnej księgi sokolstwa polskiego na Śląsku” opisującej historię oraz organizację Śląskiej Dzielnicy Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, która również wydana została w Bytomiu w 1920 roku. Za polską działalność wydawniczą oraz nawoływanie do głosowania na Polskę w okresie plebiscytu został aresztowany przez władze niemieckie.

3 maja 1921 wkroczył do Lipin na czele oddziału powstańczego, który rozbroił niemieckich żandarmów, internował niemieckich urzędników oraz obsadził urząd polskimi funkcjonariuszami. Został mianowany chorążym Wojska Polskiego i powołany do służby wojskowej w 73 pułku piechoty w Katowicach.  

Augustyn Świder publikował głównie krótkie utwory - wiersze oraz opowiadania w czasopismach polskich wydawanych na Śląsku jak „Polak”, „Orędzie Sokole” oraz „Powstaniec”.